- Yuliia Kuzmina uit Oekraïne kreeg een opleiding als boekhouder, maar ging vervolgens het leger in.
- Tijdens de oorlog was ze korte tijd actief in dienst, maar de eenheid van Kuzmina werd ontbonden wegens gebrek aan munitie.
- Inmiddels is Kuzmina bezig zich te laten omscholen tot elektricien, vanwege de arbeidstekorten in Oekraïne voor technische functies.
- Lees ook: Waarom het extreem lastig wordt voor Oekraïne om de Krim te heroveren
Wapens en stroom. Beide zijn cruciaal in de oorlog waar Oekraïne door de Russische invasie verzeild in is geraakt. Yuliia Kuzmina wil haar land graag steunen door het elektriciteitsnet intact te houden.
De 32-jarige Kuzmina volgt momenteel een opleiding tot elektricien in Kamianske, een stad in het oosten van Oekraïne. “Het is een zware baan”, vertelt ze aan Business Insider. “Voordat je een werkorder geeft, moet je alles zorgvuldig uitwerken en ervoor zorgen dat er geen spanning op de leiding staat.”
Kuzmina is een van de vele vrouwen die zich bij essentiële diensten aansluiten, naarmate de oorlog tegen Rusland langer voortsleept.
Vanwege een tekort aan arbeidskrachten bij praktische beroepen zoals chauffeur, technicus en wegwerker heeft de Oekraïense regering een programma gelanceerd dat vrouwen opleidingsmogelijkheden biedt. Hiermee kunnen ze een gratis opleiding volgen in onderwijsinstellingen of rechtstreeks bij een werkgever voor een bepaald beroep.
Toch hebben Oekraïense vrouwen nog steeds te kampen met werkgevers, en ook familieleden, die het er niet altijd mee eens zijn dat meer vrouwen werk doen dat traditioneel als mannenarbeid wordt gezien.
Vrouw in het leger
Kuzmina is wel wat gewend, als het gaat om onconventionele keuzes. Ze diende twee jaar in het Oekraïense leger. Ze begon in 2020 bij als baliemedewerker bij het leger, na een studie boekhouding. Later trad ze toe tot een legereenheid in Oost-Oekraïne. Maar kort nadat Rusland Oekraïne binnenviel in februari 2022, ontbond de aanvoerder de eenheid, vanwege een gebrek aan munitie.
"We hadden niets - geen munitie, niets om ons mee te verdedigen", vertelt Kuzmina. De aanvoerder van haar eenheid zei tegen de bataljonscommandant dat hij zijn mensen niet ging verspillen als kanonnenvoer.
Kuzmina had ook persoonlijke verplichtingen. In haar woonplaats Torestsk kon haar zieke vader niet worden behandeld. Ze verhuisde hem naar een andere stad en verliet het leger om zich op de zorg voor haar vader te kunnen richten.
Toch bleef ze zoeken naar een andere manier om de oorlogsinspanningen van Oekraïne te steunen. Daarbij koos ze ervoor om bij een plaatselijke beheerder van het elektriciteitsnetwerk te gaan werken.
"Het werk bij de netbeheerder is belangrijk, omdat kritieke infrastructuur momenteel voortdurend wordt beschoten", zegt Kuzmina over Russische aanvallen op Oekraïense stroomfaciliteiten. "De vijand valt ons van alle kanten aan. Ze proberen ons klein te krijgen."
Aanvallen op Oekraïense energievoorzieningen maken deel uit van de Russische campagne die erop gericht is om in het hele land black-outs te veroorzaken. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei afgelopen maand dat Rusland meer dan de helft van de stroomvoorzieningen in Oekraïne had beschadigd of vernietigd.
Volgens persbureau Reuters zijn er alleen al in 2024 elf raket- en droneaanvallen geweest op elektriciteits- en gascentrales. De lokale bevolking maakt zich zorgen over hoe de infrastructuur kan functioneren in de koudere maanden, wanneer energie nodig is voor verwarming.
Oekraïne is er op zijn beurt ook toe overgegaan om olieraffinaderijen in Rusland te bestoken, om de slagkracht van het Russische leger te verzwakken.
Arbeidstekorten in Oekraïne
Nu de oorlog langer duurt, is er een grote behoefte aan arbeiders. Ongeveer 6,3 miljoen mensen, voornamelijk vrouwen en kinderen, hebben Oekraïne verlaten als vluchteling. Verder zijn er 3,7 miljoen mensen in Oekraïne gebleven die hun oorspronkelijke woonplaats moesten verlaten, volgens schattingen van de VN. Daardoor is er overal een groot tekort aan jonge, geschoolde werknemers.
Tegelijk heeft het Oekraïense leger voortdurend nieuwe rekruten nodig. Tienduizenden hebben zich vrijwillig bij het leger gemeld, maar naar schatting hebben ook 650.000 mannen het land verlaten om de dienstplicht te ontlopen.
"Er zijn zowel vacatures voor praktische beroepen als voor kantoorbanen", zegt Yana Lukashuk van Lobby X, een uitzendbureau in Kyiv. "Mannen die zich bij het leger hebben aangesloten, en vrouwen met of zonder kinderen die het land zijn ontvlucht, hebben een enorm tekort gecreëerd op de arbeidsmarkt."
Kuzmina is een van de twee vrouwelijke werknemers bij de lokale netbeheerder. Ze behoort wel tot een groeiende groep vrouwen die werk oppakken, dat eerder vooral door mannen werd gedaan.
"Steeds meer vrouwen worden fabrieksarbeider, techneut, chauffeur, enzovoorts. Ze vullen daarmee belangrijke vacatures in", zegt Lukashuk tegen Business Insider.
Kuzmina wil haar land hoe dan ook blijven ondersteunen. "Ik zat in het leger, maar besefte dat ik daar niet meer nuttig kon zijn. Toch wilde ik iets blijven doen om ons land te helpen."
